Kış ve kar üzerine resimler ve fotoğraflara kısa kısa değinilen bir buçuk saatlik bir BBC belgeseli. Fotoğrafa hiç girmeseydi daha iyi olabilirdi. Biraz dağınık ve iyi planlanmamış gibi gelse de yığınla öğrenecek konu var. Özellikle ilk 45 dakika daha çok ilgimi çekti.
NOTLAR
Kış şartlarının rahatça üstesinden gelecek imkanlara sahip
olduktan sonra keyifli taraflarını görmeye başlıyor insanlık.
The struggle of winter in a Flemish village
The terra firma in the river Thames
As our confidence grew, we developed a rational disregard
for the cold. And learnt to love the things that have previously scared us. But
when winter occasionally ascerts its authority we can still experience the
terror our forebears knew.
Northern Europe. The winter of 1564. Coldest of the century.
Crops failed. Famine and riots. A deep and prolonged frost left many dying from
starvation and hypothermia. First great winter of the little ice age. 1800’lere
kadar sürdü. 250 yıl kadar. Agricultural societies suffered.
Hunters in the Snow
First snowscape in art. Pieter Bbruegel, the elder.
Brussels.
Slumped hunters, drooping down. Greyish green sky.
Resimde flounders köyü var ama oraları lowlands olduğu için
dağlık bölgelerden çoğunun haberi bile yok. Bruegel İtalya seyahatinde
dağlardan çok etkileniyor ve bu resimde hayalinde birçok öğeyi bir araya
getiriyor. Gerçek bir manzara değil.
Social ve political messages veren ilk ressam diyorlar.
Siyasi karikatüristlerin çok kullandığı bir resim.
“Christmas last year” based on the Euro Zone collapse. Peter
Brookes (cartoonist).
Bruegel’s painting was an instant hit. I connected
with something elemental about the
experience of winter that we can still find in the picture today.
Deep atavistic human need for securtiy and shelter.
Will Self: Resme bakış açımız, bugünkü first person
shooter’lardakien benziyor. Sinematik bir bakış.
Karın resimlerde kullanımı büyük bir etki yarattı. Hatta
Bruegel’İn kendisi dahi daha önce tamamladığı resimlere kar eklediğien dair
bulgular var.
Massacre of the Innocents
Flanders’da çalışırken savaş devam ediyor.
İspanyollar istilacıların acımasızlığı. Bruegele burada öncü
ve klasik resimlerde her eşyi analtmak içina deta alfabe halien getirilmiş
romalı askerler ve melekler gibi motifleri bir kenara bırakıp, o zamanın bir
caddesinde o zamanın insanlarını içeren ve hikayesi olan bir resme imza atıyor.
Cruelty of winter is also an image of harshness, merciless,
unrelenting forces.
İklimdeki soğuma İngiltere’de de hissediliyor. Thames daha
sık donuyor.
1677 – The Forzen Thames – Abraham Hondius (Dutchman) –
London Bridge. Ayakları geniş olduğu için buz parçaları sıkışıyor. Akamıyor o
zamanlar.
Aynı yıl arctic adventure’ı da yaptı
1683’de yine çok sert bir kış. Thames yine donuyor. İnsanlar
kira derdi olmayan yeni bir yer gibi kullanıp tezgahlarını açıyor burada.
Temporary terra firma. Buzun üzerinde adeta yeni bir kent kuruluyor. Ama kısa
bir süre sonra kayıplara karışacak bir kent bu.
Frost fair
19yy da London Bridge yenilendi.
Carnival Thursday on the Piazetta – Franceska Guardi
Giovedi Grasso celebrations. The Thursday before Lent.
Solidarity in Venice.
Francesko Venedikli bir vedutista – a Venetian view painter,
a few years younger than Canaletto (rival painter).
Canaletto daha düzenli, olması gerekeni gösterirken, Guardi
daha coşkulu ve hareketli bir halk çiziyor.
Mavi brandalı kısımda Doge (doç) resmedilmiş. Birkaç yıl
sonra 1797’de Napolyon Kuzey İtalya’yı ve Venedik’i işgal eder. 1000 yıllık
cumhuriyet sona erdi. Venedikliler aynı yıl karnaval düzenlememeye o yıl
başladı.
Venedik karnavalı bir daha ancak 1970lerde geri geldi.
Ticari sebeplerle, turist çekmek için.
Joy despite freezing cold
1707’de England ile birleşmesinden beri Scotland maerial
prosperity artışta. Scottish enlightement. Herkes yeni şeyler öğrenme peşinde.
1790larda bunlardan bir grup Edinburgh figure skating club’I
kurar ve kışın donan göllerde paten kayar. Toplantı yeri Sheep Heid Inn.
Başkanları reverend Robert Walker
Presbyterianism – strict Protestant doctrineof the church of
Scotland greatly approved of stoicism. Bunun dışında Enlightenment’In çoğu
humanist ve rational fikirlerine karşı. Kirk – kilise. Minister- rahip.
A lot of the clergy were involved with the literati of the
Scottish Enlightenment and liked to converse on science and arts.
18.yyda evlerde barometreler vardı. Artık weather eskisi kadar bir tehdit olarak
algılanmıyor ve bu resimde bu da belirgin diyorlar.
Henry Raeburn
St Barnard Pass of the Alps between Nothern Italy and France
Napoleon Crossing the Alps – Jacques Louis David
Apotheosis of heroic leadership
Avusturyalılar Cenova’da ve Batıdan bekliyorlar. Napolyon
Alplerden kışın geçerek arkalarından çıktı ve Marengo savaşını kazandı.
Nature is only there to set off the man.
Esasen landscape artist değil.
50 yıl sonra başka bir Fransız, Paul Delaroche, aynı olayı
resmetti. Ama bambaşka bir bakış açısıyla.
Paul Delaroche – Napoleon Crossing the Alps
Daha gerçekçi. Katır üstünde. Swiss köylülerin rehberliğinde
bir Napoleon.
At the very top of the pass, there is the Hospice of St.
Bernard
The French Army Crossing the St Barnard Pass – Edouard
Castres
Napolyon Rusyaya gerekli kışlık erzak ve kıyafeti olmayan
bir orduyla girince yarım milyon asker öldü.
Abbey in the Oakwood – Caspar David Friedrich
1806 doğumlu. Napolyon’un Jena Auerstedt’te Prusya ordusunu
ezdiği günler. O zamanlar Prusya ordusu Avrupanın en iyisi. Almanlar şoke olur
ve kendilerini gözden geçirirler.
Karanlık ve karamsar bir resim.
Monks. Burial. Skeletal trees. Circle of the moon suggestive
of the redemptive force of Christianity.
Katolik dönemdeki Hristiyan sanatı ile Protestant dönemi çok
farklı. Artık yukarıdaki meleklerle değil, aşağıdaki insanlar ve doğayla
ilgileniyorlar. “Book of Nature” okunmaya başlanıyor.
Birth of Jesus in the darkness of night, in winter
gerçekleşiyor. Counterintuitiveness.
Friedrich’İn eserleri bilhassa German Expressionist
filmciler tarafından 20yy da canlandırılıyor. Birinci dünya savaşındaki yenilgi
sonrasında da aynı şekilde German expressionist cinema yükselir.
Dr Caligari (mental illness), Nosferatu
Joseph Turner – Brit –
An Avalanche in the Grisons
Çığ gibi hareketli süreçleri çizerken abstract’e form ve
renk olarak yönelme fırsatı buluyor.
John Ruskin
Sanat eleştirmeni önceleri. Rerssam olmasa jeolog olurmuş.
Zaten dini yaradılış açıklamasını Darwin’den önce jeologlar eleştirmeye
başlıyor.
Mer de Glace, Chamonix
Daguerrotype image of
the scene (early photography).
Glasieri dragon olarak resmeden bir cartoon (karikatür)
Ruskin bugünkü Attenborough gibi halkın sevdiği popüler bir
figür.
Impressionist “snow effect” konusunda çok titiz. Elusive
color of the shadows on a snowy landscape. Passign moments captured. Monet
fakirlik yılları, hatta Seine nehri kıyısındaki bir evi başka bir aileyle
paylaşmak zorunda kaldı (1878). Eşi hasta. Eşine ilaç almak için boya parasını
kullanıyor. Bir mektubunda “Bir aydır çalışamıyorum boyam olmadığı için”
1879’da Camille vefat eder.
Monet is in the winter of his life.
Camille on her Deathbed – Claude Monet
Cocooned in ice
Kış ağırlaştı. Seine dondu o sene (1879).
Fransız impresyonistlerinin mali başarısı 1886’daki bir
sergide başladı. 40’In üstünde Monet resmi varmış. Ama sergi New York’ta. Kendi
yurtlarında küçümsenen izlenimciler Amerika’da tutulmuş.
Amerikan sanatçıları Parise gelip izlenimciliği incelemek
istedi. Childe Hassam bunlardan biriydi.
A Winter Day on Brookly Bridge – Childe Hassam
Alfred Stieglitz fotoğrafçılığın geleceğin snat formu
olduğunu düşünüyor. Bulky plate camera. New York sokaklarını görüntüledi.
1888’de Great White blizzard. Killed 200 people. All
infrastructures collapsed.
Kablolar yeraltına taşındı sornasında.
Italian street kid lost his mother when very little
Açık havada seyyar shelter inşa ederek çalışıyor
Vatansız kalıyor annesinden dolayı. Dağlarda yaşıyor.
Başarılı oluyor. Resimleri beğeniliyor. Peritonite yakalanıyor dağlarda
çalışırken.
Ash can school olarak sonradan adlandırılan bir grup – New
York.
George bellows. Sokakta yaşayanları resmediyor.
Documentary photography of Stieglitz’e daha yakın
impresyonistlere kıyasla.
John Sloan “New York o kadar hızlı değişiyor ki, resmin
boyası kurumadan çizdiğim bina yıkılabiliyor”
Last days of “El Trains” resmetti. 1888 blizzard’ında
yetersiz kalan “elevated trains” Subwau sonrası ıskartaya çıkarılır.
Pioneer of conceptual art – Marcel Duchamp
Bugünün terörist korkusu o zamanlar anarşist korkusu
şeklinde.
Sloan ve Duchamp ve birkaç arkadaşı Washington Arch’a gidip
(Greenwich village) kendilerine arch conspirators dediler ve tepeye balonlar
asıp battaniyelere sarınarak (hava karlıydı) çay içip tuhaf bir parti
düzenlediler. Oyuncak çatapat silahlarıyla (cap gun) ateş ettiler. Thus making
a claim on public space. 1917 yılı. Ordu günderilmeye hazırlanıyor devlet.
Bunlar burayı Amerika’dan ayrı bir cumhuriyet ilan ediyorlar. :)
“Whereas, we declare free and independent republic of
Greenwich village” Duchamp yazmış.
Tank ilk kez çok sayıda Cambray savaşında kullanıldı (1917)
John Nash. Bulunduğu muharebeyi resmediyor. Arkadaşlarının
çoğu ölüyor. Amaçsız bir taarruz aslında. Bir işe yaramıyor. Aslında figür
çiziminde iyi değil.
Richard Nevinson – La Mitrailleuse
Futurist painter. Nash’in çağdaşı. Pasifist. Cephede
ambulans şoförü olarak çalışıyor. Futboldan nefret ediyor. Çocukluktan kalma.
Okulda sportmen çocuklar hırpalarmış. Tüm sporlardan nefret ediyor. Resimde
sporun vakit kaybı olduğunu resmediyor.
Futbol önceleri kuzeylilerin oyunu olarak görünürmüş. Hiç bir Londra takımı şampiyon olmamış o zamanlar. 1920ler. Futbolda büyük paralar dönmeye başlıyor.
Bill Brandt - karlı Stonehenge fotoğrafı kapak yapıldı
1930’larda kışlar hafif.
1947’de yüzyılın en ağır kışı.
